Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự cơ sở trên địa bàn tỉnh có vai trò, vị trí và ý nghĩa
quan trọng là nòng cốt trong phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc, giữ gìn trật tự,
an toàn xã hội ở cơ sở; thực hiện chức năng quản lý về an ninh trật tự, an toàn
xã hội và các biện pháp phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật
khác về an ninh trật tự, an toàn xã hội nhằm bảo vệ Đảng, chính quyền, bảo vệ lợi ích của Nhà nước,
quyền và lợi ích hợp pháp của công dân trên địa bàn; góp phần quan trọng vào phát
triển kinh tế xã hội, củng cố an ninh quốc phòng, an ninh trật tự tại cơ sở.
Nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm, trong những năm qua dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Sở Nội vụ đã chủ động phối hợp với các sở, ngành, địa phương nhất là Công an tỉnh trong việc xây dựng lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự cơ sở trên địa bàn tỉnh. Từ 2010 đến năm 2021, Sở Nội vụ đã chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành 10 nghị quyết về số lượng, chức danh và chế độ chính sách đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở bản trong đó bao gồm chế độ, chính sách đối với lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở cụ thể như: Nghị quyết số 351/2010/NQ-HĐND ngày 10/12/2010; Nghị quyết số 46/2013/NQ-HĐND ngày 14/3/2013; Nghị quyết số 71, 72/2014/NQ-HĐND ngày 03/4/2014; Nghị quyết số 24, 25/2017/NQ-HĐND ngày 15/3/2017; Nghị quyết số 85/2018/NQ-HĐND ngày 07/12/2018; Nghị quyết số 119, 120/2019/NQ-HĐND ngày 05/12/2019; Nghị quyết số 147/2021/NQ-HĐND ngày 18/01/2021 của HĐND tỉnh. Như vậy, chế độ, chính sách đối với lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở luôn được tỉnh Sơn La quan tâm, triển khai đầy đủ, đúng quy định và có sự điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với quy định của cấp trên và yêu cầu thực tiễn của địa phương. Các chính sách sau khi được ban hành, cấp ủy, chính quyền các cấp tỉnh Sơn La đã kịp thời tuyên truyền, quán triệt sâu rộng đến toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân, góp phần quan trọng để chính sách thật sự đi vào cuộc sống, đối tượng chịu sự tác động cơ bản đồng thuận.
Triển khai thực hiện Pháp lệnh công an xã; Nghị định số 38/2006/NĐ-CP ngày 17/4/2006 của Chính phủ về bảo vệ dân phố; Thông tư liên tịch số 02/2007/TTLT-BCA-BLĐTBXH-BTC ngày 01/3/2007 của liên Bộ: Công an - Lao động, Thương binh và Xã hội - Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định số 38/2006/NĐ-CP ngày 17/4/2006 của Chính phủ về bảo vệ dân phố; Nghị định số 73/2009/NĐ-CP ngày 07/9/2009 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh công an xã; Thông tư số 12/2010/TT-BCA ngày 08/4/2010 của Bộ Công an quy định cụ thể thi hành một số điều của Pháp lệnh Công an xã và Nghị định số 73/2009/NĐ-CP ngày 07/9/2009 của Chính phủ. Căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp với các ngành, UBND các huyện, thành phố tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
Thứ nhất: Tổ chức tuyên truyền phổ biến, quán triệt các nội dung cơ bản của Pháp lệnh công an xã, các Nghị định, Thông tư có liên quan đến cán bộ, công chức, viên chức; các cơ quan, đơn vị có liên quan và UBND các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tạo sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân.
Thứ hai: Rà soát, phân loại xã, phường, thị trấn; quy mô dân số của bản, tiểu khu, tổ dân phố trên địa bàn để làm căn cứ thực hiện việc bố trí số lượng Phó Trưởng công an và công an viên thường trực và công an viên ở bản phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh trật tự ở địa phương.
Thứ ba: Tham mưu cho UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết quy định số lượng, mức phụ cấp, mức hỗ trợ, hỗ trợ thôi việc và các chế độ chính sách khác có liên quan đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở bản trong đó có lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở phù hợp với Pháp lệnh công an xã; Nghị định số 38/2006/NĐ-CP; Nghị định số 73/2009/NĐ-CP của Chính phủ.
Thứ tư: Thực hiện Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 15/3/2018 của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả Sở Nội vụ đã phối hợp với Công an tỉnh tham mưu cho UBND tỉnh ban hành và tổ chức triển khai thực hiện Quyết định số 1957/QĐ-UBND ngày 08/8/2019 về việc ban hành đề án “Tinh gọn lực lượng Công an xã và điều động Công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2019-2021; Kế hoạch số 185/KH-UBND ngày 23/8/2019 của UBND tỉnh về việc thực hiện Đề án “Tinh gọn lực lượng Công an xã và điều động Công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2019-2021” năm 2019.
Ngày 20/9/2019, Sở Nội vụ đã ban hành hướng dẫn UBND các huyện, thành phố thực hiện việc bố trí sắp xếp Trưởng Công an, Phó trưởng Công an và Công an viên thường trực xã, thị trấn sang các vị trí chức danh cán bộ, công chức và người hoạt động không chuyên trách khác hoặc nghỉ chế độ đối với các trường hợp không đủ điều kiện theo quy định. Đồng thời chỉ đạo UBND các huyện, thành phố không thực hiện kiện toàn bổ sung để thực hiện bố trí công an chính quy đảm nhận các chức danh Công an xã, thị trấn đối với các xã, thị trấn hiện đang thiếu Trưởng Công an, Phó trưởng Công an, Công an viên thường trực do nghỉ chế độ, chuyển công tác khác. Kết quả, tính đến 30/3/2020:
- Đối với chức danh Trưởng Công an xã: chỉ đạo UBND cấp huyện hoàn thành việc bố trí 100% chức danh Trưởng Công an xã của 12/12 huyện, thành phố để thực hiện bố trí công an chính quy, cụ thể: 113 người bố trí làm công chức xã, 34 người bố trí làm cán bộ xã; 31 người nghỉ chế độ; 01 người nghỉ thôi việc theo nguyện vọng và 01 người tử vong;
- Đối với Phó trưởng Công an xã: Bố trí công tác khác cho 162/351 người, chiếm 46,15% (trong đó: 06 người bố trí làm cán bộ cấp xã; 134 người bố trí làm người hoạt động không chuyên trách cấp xã; 08 người bố trí làm công an viên ở bản, tiểu khu, tổ dân phố; 14 người bố trí chức danh người hoạt động không chuyên trách ở bản); còn 211/351 người, chiếm 53,85% được giải quyết chế độ thôi việc theo Nghị định số 73/2009/NĐ-CP ngày 07/9/2009 và chính sách khuyến khích thôi việc do Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành.
- Đối với Công an viên thường trực: Bố trí công tác khác cho 111/355 người, chiếm 31,26% (trong đó, 01 người được bố trí làm cán bộ xã; 77 người người bố trí làm người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; 15 người bố trí làm Công an viên ở bản; 18 người bố trí chức danh người hoạt động không chuyên trách ở bản); còn 244/355 người chiếm 68,74% được giải quyết chế độ thôi việc theo Nghị định số 73/2009/NĐ-CP ngày 07/9/2009 và chính sách khuyến khích thôi việc do Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành.
Việc tham mưu chỉ đạo, triển khai đồng bộ, quyết liệt, kết hợp với việc xây dựng các chính sách hỗ trợ thôi việc đã đạt được kết quả quan trọng trong việc sắp xếp, bố trí lực lượng Trưởng công an, Phó trưởng Công an và Công an viên thường trực ở xã, là điều kiện tiên quyết để Công an tỉnh đưa lực lượng công an chính quy về xã hoàn thành sớm hơn 17 tháng so với mục tiêu, lộ trình Đề án đề ra.
Thứ năm: Thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đôn đốc UBND các huyện, thành phố tổ chức thực hiện các chính sách có liên quan đến công chức xã; người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở bản theo quy định của Chính phủ và HĐND tỉnh đảm bảo chế độ chính sách được triển khai thực hiện đầy đủ, kịp thời, đúng đối tượng.